ΛΟΥΚΑΣ
ΤΣΟΥΚΑΛΗΣ

Πρόεδρος Δ.Σ. ΕΛΙΑΜΕΠ, Καθηγητής, Sciences Po, Παρίσι, Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών
#Τελετή Επίδοσης Τιμητικού Τόμου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών
#Κεντρικός ομιλητής στο “The State of the Union 2024”
#Παρασημοφόρηση από την Ιαπωνική Κυβέρνηση με το Παράσημο του Τάγματος του Ανατέλλοντος Ηλίου, Χρυσών Ακτινών μετά Ταινίας
ΛΟΥΚΑΣ ΤΣΟΥΚΑΛΗΣ

ΛΟΥΚΑΣ ΤΣΟΥΚΑΛΗΣ

About
Πρόεδρος Δ.Σ. ΕΛΙΑΜΕΠ, Καθηγητής, Sciences Po, Παρίσι, Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών

Ο Λουκάς Τσούκαλης γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε οικονομικά και διεθνείς σχέσεις στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, το Κολλέγιο της Ευρώπης στην Μπρυζ και το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης όπου πήρε το διδακτορικό του και δίδαξε πολλά χρόνια. Εξελέγη Καθηγητής Ευρωπαϊκής Οργάνωσης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών το 1990 και το 1998 Καθηγητής στο European Institute του London School of Economics ως πρώτος κάτοχος της έδρας Ελευθέριος Βενιζέλος. Διετέλεσε επίσης διευθυντής του Οικονομικού Τμήματος στο Κολλέγιο της Ευρώπης και επισκέπτης καθηγητής περισσότερο από είκοσι χρόνια. Επισκέπτης καθηγητής στο Johns Hopkins University, Washington DC, European University Institute Florence, King’s College London και Harvard University Kennedy School.  Υπήρξε σύμβουλος πρώην προέδρων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

University of Athens
University of Athens
Καθηγητής Ευρωπαϊκής Οργάνωσης (‘Εδρα Jean Monnet)
London School of Economics
London School of Economics
Καθηγητής (έδρα Ελευθέριος Βενιζέλος)
King’s College London
King’s College London
Επισκέπτης Καθηγητής
College of Europe
College of Europe
Διευθυντής Οικονομικών Σπουδών (1983-1999) και Επισκέπτης Καθηγητής (1980-2018)
SciencesPo
SciencesPo
Επισκέπτης Καθηγητής (2005-2007) και Professeur Affilié (2018-τώρα)
European University Institute
European University Institute
Επισκέπτης Καθηγητής (έδρα Pierre Werner)
St. Antony’s College
St. Antony’s College
Ερευνητής (1975-1976) και University Lecturer στις Διεθνείς Σχέσεις (1984-1990)
School of Advanced International Studies, The Johns Hopkins University
School of Advanced International Studies, The Johns Hopkins University
Επισκέπτης Καθηγητής Ευρωπαϊκών Σπουδών
St Catherine’s College Oxford
St Catherine’s College Oxford
Ερευνητής στις Ευρωπαϊκές Σπουδές
Harvard University, Kennedy School
Harvard University, Kennedy School
Pierre Keller Visiting Professor

ΒΙΒΛΙΑ

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ

Η Ενηλικίωση της Ευρώπης

(Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, 2023) Το βιβλίο κυκλοφορεί επίσης στα αγγλικά

Η ευρωπαϊκή ενοποίηση είχε ως τώρα πολλές επιτυχίες και πολλές αποτυχίες, με το ευρώ και το Brexit να αποτελούν χαρακτηριστικά αντίστοιχα παραδείγματα. Παρά τις όποιες αστοχίες, η ΕΕ αποκτά όλο και περισσότερες λειτουργίες και περισσότερα μέλη, φτάνοντας πλέον στο στάδιο της πολιτικής ενηλικίωσης.

Σε αυτό το βιβλίο, ένας από τους κορυφαίους στον κόσμο ειδικούς στα ευρωπαϊκά θέματα παρέχει μια διαυγή και ευρύτατη αποτίμηση των σύγχρονων ευρωπαϊκών υποθέσεων – για το πώς η ΕΕ έγινε αυτό που είναι σήμερα και για τις βασικές προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν τώρα οι Ευρωπαίοι. Οι προκλήσεις αυτές περιλαμβάνουν την αναζήτηση μιας κοινής εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής που θα απαιτήσει επίσης μια πιο συμμετρική διατλαντική σχέση˙ την αναζήτηση της δημοκρατίας πέρα από το εθνικό κράτος˙ κοινωνίες χωρίς αποκλεισμούς˙ την εξέλιξη του ευρώ σε ένα πλήρως αναπτυγμένο νόμισμα˙ υψηλότερο βαθμό αυτονομίας στην υψηλή τεχνολογία˙ και τη μετάβαση στην πράσινη οικονομία.

Κατά την άποψη του Τσούκαλη, το διακύβευμα σε αυτές τις προκλήσεις είναι κατά πόσο η ΕΕ μπορεί να ασκήσει αποτελεσματική πολιτική εξουσία σε έναν πολυπολικό, εξαιρετικά ασύμμετρο και ολοένα και πιο ασταθή κόσμο και κατά πόσο μπορεί να βρει μια λειτουργική σχέση μεταξύ παγκόσμιων αγορών και κοινωνικών συμβολαίων. Τον δρόμο θα πρέπει να τον δείξουν οι πρόθυμες και ικανές χώρες. Το διακύβευμα είναι υψηλό, όχι μόνο για την Ευρώπη. Μια Ευρώπη σε παρακμή, μια Ευρώπη που περιθωριοποιείται δεν θα είναι σε θέση να υπερασπιστεί θεμελιώδη συμφέροντα και αξίες, όπως την ελευθερία και την ασφάλεια των πολιτών της. Αλλά και ο κόσμος ολόκληρος θα είχε να ωφεληθεί πολύ από τη νηφάλια επιρροή μιας περιφερειακής δύναμης που λειτουργεί με βάση την ευρεία συναίνεση και τον συμβιβασμό.

Αυτό το τολμηρό και φιλόδοξο βιβλίο, που βασίζεται σε εκτεταμένη εμπειρία στις ευρωπαϊκές υποθέσεις, θα είναι εξαιρετικά χρήσιμο για όποιον ενδιαφέρεται για την Ευρώπη και το μέλλον της, καθώς και για όποιον ασχολείται με τις μεγάλες πολιτικές προκλήσεις της εποχής μας.

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ

Europe and the Remaking of the International System

Άρθρο στο επιστημονικό περιοδικό Fudan Journal of the Humanities and Social Sciences για την Ευρώπη και την αναδιαμόρφωση του διεθνούς συστήματος. Το άρθρο δημοσιεύθηκε σε ειδική έκδοση που επιμελήθηκε το Πανεπιστήμιο Fudan στη Σανγκάη, μετά από συνέδριο που πραγματοποιήθηκε το 2024.

Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο εδώ.

The EU after Brexit

Ο Λουκάς Τσούκαλης έγραψε στη συλλογική δημοσίευση που εξέδωσε το UK in a Changing Europe (ακαδημαϊκό think tank του King’s College London)  με γενικό τίτλο “The Brexit Files: from referendum to reset”. Μπορείτε να διαβάσετε το άρθρο του Λουκά Τσούκαλη ‘The EU after Brexit” εδώ.
Η πλήρης έκθεση είναι διαθέσιμη εδώ.

Προκλήσεις και Ευκαιρίες στην ΕΕ – Τέσσερις Αναλύσεις

To ΕΛΙΑΜΕΠ, σε συνεργασία με τη διαΝΕΟσις , δημοσιεύει μια σειρά τεσσάρων αναλύσεων ειδικών υπό τον τίτλο “Προκλήσεις και ευκαιρίες στον νέο πολιτικό κύκλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης”. Τα κείμενα αυτά εξηγούν αναλυτικά τα σημαντικά διακυβεύματα σε τέσσερις, πολύ κρίσιμους τομείς: στην άμυνα, στη διεύρυνση της Ένωσης προς νέες χώρες, στην οικονομική διακυβέρνηση και στο σύμφωνο σταθερότητας, καθώς και στις πολιτικές για το άσυλο και τη μετανάστευση.

Διαβάστε το κείμενο με τις αναλύσεις εδώ.

Η Ελλάδα στην Ευρώπη του 2040: Πέντε Σενάρια

Κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Παπαζήση ειδική δίγλωσση (ελληνικά και αγγλικά) έκδοση του κειμένου «Η Ελλάδα στην Ευρώπη του 2040». Το κείμενο αυτό αποτελεί συλλογική δουλειά, προϊόν μιας ομάδας εργασίας στην οποία συμμετείχαν με την προσωπική τους ιδιότητα έγκυροι αναλυτές των ευρωπαϊκών θεμάτων, τα ονόματα των οποίων αναγράφονται κατωτέρω. Το κείμενο περιλαμβάνεται στη Λευκή Βίβλο Η Ελλάδα το 2040 που επιμελήθηκε η Επιτροπή «Ελλάδα 2021» για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Πρόεδρος της ομάδας ργασίας είναι ο Καθηγητής Λουκάς Τσούκαλης.

 

ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ

ΔΗΜΟΣΙΕΣ

Ομιλητής στο συνέδριο “Διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο”

Ο Καθηγητής Λουκάς Τσούκαλης, συμμετείχε σε πάνελ με θέμα “Διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο” στο συνέδριο «Η Ανατολική Μεσόγειος Αλλάζει» που διοργάνωσαν η εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ, το Delphi Economic Forum και το Συμβούλιο Διεθνών Σχέσεων. Ο κ. Τσούκαλης μίλησε για την ελληνική πρωτοβουλία για τη Διάσκεψη για τη Μεσόγειο, την οποία χαρακτήρισε ευπρόσδεκτη αλλά δύσκολη στην εφαρμογή της. Εξήγησε γιατί μάλλον πρέπει να κρατάμε μικρό καλάθι. Στο πάνελ μίλησαν ο Γιώργος Γεραπετρίτης, Υπουργός Εξωτερικών , ο Ευάγγελος Βενιζέλος, Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης της Ελλάδας και Υπουργός Εξωτερικών (2013–2015) και Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, ΑΠΘ, ο  Ευάγγελος Αποστολάκης, Ναύαρχος ε.α.; Υπουργός Εθνικής Άμυνας (2019–2019), η Άννα Διαμαντοπούλου, Πρόεδρος, Το Δίκτυο; Πρώην Ευρωβουλευτής και η  Ινώ Αφεντούλη, Εκτελεστική Διευθύντρια, Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων (ΙΔΙΣ). Τον συντονισμό έκανε ο Περικλής Δημητρολόπουλος, Διευθυντής, ΤΟ ΒΗΜΑ. Δείτε το βίντεο από την ομιλία εδώ.

Ομιλητής στο 4ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών στις Βρυξέλλες

Ο Καθηγητής Λουκάς Τσούκαλης μίλησε στο 4ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών στις Βρυξέλλες στο πάνελ με θέμα «European Foreign Policy in a World of Conflict», μια ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική που αν και αναγκαία όσο ποτέ άλλοτε δυσκολεύεται στην πράξη. Η πολιτική ενηλικίωση της Ευρώπης αργεί επικίνδυνα. 

Κεντρική ομιλία στη Θεσσαλονίκη σε εκδήλωση της Eurobank

Στις 4 Νοεμβρίου 2025 Καθηγητής Λουκάς Τσούκαλης, ήταν κεντρικός ομιλητής σε μεγάλη εκδήλωση της Eurobank στη Θεσσαλονίκη, με θέμα «Μπορεί να αντέξει η Ευρώπη σε έναν κόσμο με Putin, Xi, Trump;». Στην εκδήλωση, που πραγματοποιήθηκε παρουσία του Διευθύνοντος Συμβούλου της Eurobank κ. Φωκίωνα Καραβία, ο κ. Τσούκαλης μίλησε για κοσμογονικές αλλαγές και τι σημαίνουν για την Ευρώπη και την Ελλάδα ειδικότερα.

Ομιλία στο Athens Democracy Forum

Συμμετοχή του Λουκά Τσούκαλη στο Athens Democracy Forum σε πάνελ που διοργάνωσε ο Κόμβος Κλιματικής Αλλαγής  με θέμα την κλιματική κρίση και την κρίση δημοκρατίας. Στο πάνελ συμμετείχαν επίσης ο Δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, ο Αντιδήμαρχος Λονδίνου, Mete Coban, και ο Καθηγητής Γιώργος Παπακωνσταντίνου, πρώην Υπουργός Οικονομικών.